PROGRAM CZTEROLETNIEGO CAŁOŚCIOWEGO KURSU PSYCHOTERAPII.

Jest to szkolenie mające przygotowywać uczestników do ubiegania się
o certyfikat psychoterapeuty Sekcji Naukowej Psychoterapii Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego, a jednocześnie zawiera ono w sobie szkolenie I-go stopnia w psychodramie morenowskiej.
Szkolenie jest realizowane przez Śląską Szkołę Psychoterapii Śląskiego Stowarzyszenia Psychoterapeutów
wraz z Ośrodkiem Leczenia Nerwic i Zaburzeń Jedzenia "Dąbrówka" w Gliwicach oraz z Polskim Instytutem Psychodramy w Krakowie.

Podstawowy zespół realizujący program:

Mgr Jarosław Gliszczyński - kierownik kursu, specjalista psycholog kliniczny, superwizor psychoterapii SNP PTP, trener i superwizor psychodramy PAFE.

 
Prof. UJ. dr hab.n.hum. Bernadetta Izydorczyk - zastępca kierownika kursu, specjalista psycholog kliniczny, superwizor psychoterapii SNP PTP, trener i terapeuta psychodramy PAFE

 
Specjalista psychiatra Krzysztof Kotrys, superwizor psychoterapii SNP PTP

Specjalista psychiatra Elżbieta Niziołek, psychoterapeuta z certyfikatem SNP PTP

 
Mgr Jan Skorupa, psycholog kliniczny, psychoterapeuta z certyfikatem SNP PTP, terapeuta i trener psychodramy PIFE

 
Mgr Jacek Syguda, psycholog kliniczny, psychoterapeuta z certyfikatem SNP PTP, trener i terapeuta psychodramy PIFE

Mgr Wiesława Piątek-Janicka - specjalista psycholog kliniczny, psychoterapeuta z certyfikatem SNP PTP, trener i superwizor psychodramy PAFE, certyfikowany trener grup Balinta (Polski Instytut Psychodramy oraz Ośrodek Psychoterapii, Psychodramy i Szkoleń OPIS w Warszawie)

Współpraca:

Mgr Anna Bielańska, specjalista psycholog kliniczny, superwizor psychoterapii SNP PTP oraz Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, trener i superwizor psychodramy PAFE (Klinika Psychiatrii Dorosłych CM UJ Kraków oraz Polski Instytut Psychodramy)  
Mgr Janina Ceglarek, psycholog kliniczny, psychoterapeuta z certyfikatem SNP PTP, trener i terapeuta psychodramy PAFE. (Polski Instytut Psychodramy)
Mgr Anna Gliszczyńska, specjalista psycholog kliniczny, superwizor psychoterapii SNP PTP, trener i terapeuta psychodramy PAFE

Prof. dr hab. Andrzej Cechnicki superwizor psychoterapii SNP PTP CMUJ Kraków
Specjalista psychiatra Krzysztof Maciej Golonka, superwizor psychoterapii SNP PTP, terapeuta psychodramy PAFE.
Mgr Małgorzata Kowalcze, specjalista psycholog kliniczny, superwizor psychoterapii SNP PTP, superwizor terapii uzależnień (Ośrodek Profilaktyki i Leczenia Uzależnień w Zabrzu),
Dr nauk medycznych Witold Simon specjalista psychiatra, superwizor psychoterapii SNP PTP
Mgr Józef Bogacz,superwizor psychoterapii SNP PTP(Klinika Psychiatrii Dorosłych CM UJ Kraków)

Dr nauk medycznych Radosław Tomalski, specjalista psychiatra, superwizor psychoterapii SNP PTP i superwizor Polskiego Towarzystwa Psychoterapii Psychodynamicznej

Mgr Artur Kulig superwizor psychoterapii SNP PTP

Mgr Bogusława Franek psychoterapeuta z certyfikatem SNP PTP, trener i terapeuta psychodramy PAFE 

Dr nauk medycznych Marta Maryl psychoterapeuta z certyfikatem SNP PTP, trener i terapeuta psychodramy PAFE

mgr Igor Hanuszkiewicz soecjalista psycholog kliniczny, superwizor aplikant SNP PTP, trener i terapeuta psychodramy PAFE

Podstawowe kierunki kursu to podejście psychodynamiczne oraz koncepcje psychologiczne i społeczne J.L. Moreno wraz z wyrosłą na ich podłożu psychodramą rozumianą nie tylko jako jedna z technik psychoterapii, ale jako podejście psychodramatyczne do psychoterapii. Podejścia systemowe, behawioralno- poznawcze, humanistyczne będą traktowane jako uzupełniające.

Ukończenie kursu  umoźliwia równolegle uzyskanie certyfikatu asystenta psychodramy Europejskiego Stowarzyszenia Psychodramy (PAFE). Jest to możliwe ze względu na to, że wszystkie osoby szkolące w ramach tego programu prowadzące zajęcia z psychodramy ( zarówno doświadczenie własne w grupie psychodramatycznej, jak i zajęcia teoretyczne i praktyczne z zakresu psychodramy), poza tym, źe są psychoterapeutami lub superwizorami psychoterapii z certyfikatem SNP PTP są również terapeutami, trenerami lub superwizorami psychodramy z certyfikatami PAFE.

Kurs przeznaczony jest dla lekarzy i psychologów. Osoby z innym wyższym wykształceniem - na poziomie magisterskim- mogą brać udział w szkoleniu pod warunkiem, że są zatrudnione minimum 5 lat w ośrodku stosującym psychoterapię jako główną metodę leczenia.

I moduł szkolenia zawiera 362 godziny kształcenia teoretycznego o charakterze wykładów i seminariów. (dla psychologów 382 godziny, a dla osób o wykształceniu innym niż lekarskie lub psychologiczne 422 godziny)

W module teoretycznym szkolenie podzielone jest na następujące części:

A. Poszczególne szkoły i podejścia terapeutyczne.

1/ Podejście psychodynamiczne - 50godzin


1.1. Psychoanalityczne koncepcje osobowości
- klasyczne koncepcje analityczne, model topograficzny, strukturalny, psychoanalityczne koncepcje rozwojowe, mechanizmy obronne, koncepcja procesów pierwotnych i wtórnych, model zdrowej osobowości wg. klasycznych koncepcji psychoanalitycznych
- koncepcje popędowe i strukturalne, psychologia ego, modele konfliktu wewnętrznego według koncepcji popędowych i strukturalnych
- psychoanalityczna teoria tożsamości
- psychologia jaźni
- teorie relacji z obiektem
- współczesne psychoanalityczne koncepcje rozwojowe
- koncepcje neopsychoanalityczne, psychologii indywidualnej, psychologii analitycznej
1.2 Psychoanalityczne koncepcje zaburzeń
- klasyczne i współczesne psychoanalityczne koncepcje nerwic
- klasyczne i współczesne psychoanalityczne koncepcje depresji
- zaburzeń osobowości (w tym zaburzeń narcystycznych i zaburzeń z pogranicza)
- zaburzeń psychosomatycznych
- schizofrenii
- uzależnień
- zaburzeń odżywiania
- tzw. perwersji
- zachowań antysocjalnych
1.3 Psychoanaliza jako metoda leczenia oraz wywodzące się z niej kierunki psychoterapii w podejściu psychodynamicznym.
- klasyczna psychoanaliza jako model podstawowy terapii
- rola psychoanalityka, struktura terapii psychoanalitycznej,
- rola regresji w leczeniu
- zjawisko przeniesienia i przeciwprzeniesienia i ich rola w leczeniu
- czynniki lecznicze - różne koncepcje wglądu oraz pozostałe czynniki lecznicze
- rola interpretacji oraz innych interwencji terapeutycznych, przepracowanie
- opór, jego rozumienie oraz praca z oporem
- rola związku terapeutycznego i jego dynamika
- cele terapeutyczne psychoanalizy
- różne formy psychoterapii analitycznej - psychoterapia wglądowa, psychoterapia oparta na związku terapeutycznym, psychoterapia wspierająca
- podejście psychodynamiczne w pracy z grupą terapeutyczną
- wskazania i przeciwwskazania do psychoanalizy i różnych form psychoterapii psychodynamicznej

2/ Koncepcje psychologiczne i społeczne J.L. Moreno i podejście psychodramatyczne do psychoterapii - 54 godziny
2.1. "Filozofia" człowieka i podstawowe koncepcje terapeutyczne J.L. Moreno
- teoria ról, koncepcje czasu i przestrzeni w psychodramie, rzeczywistość aktualna, zredukowana i poszerzona, człowiek jako istota "kosmiczna", kreatywne elementy w człowieku i psychodramatyczne ich wyzwalanie
- psychodrama jako "teatr terapeutyczny", koncepcja acting-in jako jednego z czynników leczących w psychodramie, rola spontaniczności w przezwyciężaniu oporu,
- czynniki leczące w psychodramie (specyficzne dla tej metody oraz wspólne z innymi kierunkami terapeutycznymi)
- wkład kontynuatorów Moreno do koncepcji psychodramy
2.2. Psychodrama jako metoda leczenia
- charakterystyczne dla psychodramy techniki pracy
-struktura sesji psychodramatycznej
-techniki rozgrzewki psychodramatycznej
- psychodramatyczne techniki "ogniskujące" w psychoterapii
-psychodrama z protagonistą, gra właściwa w psychodramie
-technika zmiany i zamiany roli, technika "lustra", gra ról, improwizacja
- "sharing" jako integralna część sesji psychodramatycznej
- gra grupowa i praca z dynamiką grupy w konwencji psychodramatycznej
- specyfika psychodramy w terapii indywidualnej - monodrama
2.3. Psychodrama jako jedno z głównych źródeł psychoterapii grupowej
- koncepcje pracy z grupą wg. Moreno
- socjometria i charakterystyczne dla psychodramy narzędzia pomiaru zjawisk grupowych
- psychodrama jako narzędzie diagnostyczne w grupie
2.4. Integracja podejścia psychodramatycznego z podejściem psychodynamicznym oraz innymi koncepcjami w psychoterapii.

3/.Podejście poznawczo- behawioralne - 20 godzin
Diagnozowanie nawykowych reakcji (zachowań) i ich uwarunkowań oraz schematów poznawczych ważnych dla wyjaśnienia zaburzeń; dostosowanie planu terapii behawioralnej do rodzaju zaburzeń pacjenta; kontrakt terapeutyczny i nawiązywanie relacji terapeutycznej potrzebnej do jego realizacji; poznawcze metody terapii (m.in. restrukturyzacja poznawcza, zmiana irracjonalnych przekonań, praca nad myślami automatycznymi, techniki uczenia się rozwiązywania problemów); techniki terapii behawioralnej (m.in. relaksacji, desensytyzacji, modelowania, ekspozycji na bodziec zagrażający). Zastosowanie psychoterapii poznawczo-behawioralnej w terapii grupowej, małżeńskiej i rodzinnej.
Umiejętności rozpoznawania zmian zachodzących w poszczególnych etapach procesu psychoterapii. Specyficzne metody psychoterapii poznawczo-behawioralnej w leczeniu osób z różnymi zaburzeniami, a zwłaszcza z zaburzeniami lękowymi, depresyjnymi, zaburzeniami osobowości oraz uzależnieniami.

4/ Podejście humanistyczno-egzystencjalne - 20 godzin Diagnozowanie czynników warunkujących zaburzenia, m.in. blokujących samorozwój, nieadekwatna samoocena, nie identyfikowane przez pacjenta uczucia, zaprzeczanie uczuciom związane z problemami egzystencjalnymi. Tworzenie relacji terapeutycznej zapewniającej empatię, bezwarunkową akceptację, otwartość i autentyczność terapeuty. Analizowanie procesu rozpoznawania własnego sposobu doświadczania zdarzeń, świata, relacji z innymi ludźmi, analiza sfery wartości. Identyfikowanie figur (gestaltów) i tła, dopełnianie figur. Zmiany w zakresie samoakceptacji, akceptacji innych, odchodzenie od systemu zaprzeczeń. Techniki psychoterapii humanistycznej (m.in. akceptujących bezwarunkowo i empatycznych reakcji terapeuty na zachowania pacjenta, metody wzbudzania uczuć, metody odzwierciedlania uczuć, metody klaryfikacji zaprzeczeń, metody identyfikowania mechanizmów obronnych dotyczących kontaktów z ludźmi i ze światem, metody modyfikacji nie przystosowawczych uczuć, metody zwiększania samoświadomości i odpowiedzialności). Zastosowanie psychoterapii humanistycznej w terapii grupowej, w grupach wsparcia i spotkaniowych. Specyfika wybranych odmian podejścia humanistycznego.

5/ Podejście systemowe - 20 godzin

Diagnozowanie czynników warunkujących zaburzenia (m.in. zaburzenia struktury rodziny, zaburzenia zasad regulujących pełnienie ról w rodzinie, patologiczne koalicje, zaburzenia komunikacji w rodzinie, cechy charakterystyczne narracji rodzinnych i inne). Tworzenie warunków relacji terapeutycznej, zapewniających terapeucie pozycję neutralnego eksperta, umożliwiających współpracę z drugim terapeutą, czy zespołem reflektującym. Rozpoznawanie i analizowanie procesu terapii rodziny czy pary małżeńskiej, przejawiającego się w rozpoznawaniu reakcji członków rodziny na poszczególne jego etapy: formułowania problemu rodzinnego, przeformułowywania problemu rodziny, tworzenia koalicji terapeutycznych, wyznaczania i realizacji zadań, wprowadzania zmian w strukturze rodziny i zasadach jej funkcjonowania, uczenia się potrzebnych umiejętności. Stosowanie technik właściwych dla terapii rodziny (m.in. pytań cyrkularnych, przeformułowań, interwencji paradoksalnych, technik mających na celu odtwarzanie patogennej historii rodziny i konstruowania takiej historii, która dla rodziny będzie najbardziej użyteczna). Prowadzenie rodziny przez poszczególne etapy procesu. Zastosowanie terapii systemowej w terapii rodziny, pary, w pracy z indywidualnym pacjentem. Specyficzne metody postępowania wobec rodzin z małym dzieckiem, rodzin z dzieckiem z zaburzeniami wieku rozwojowego, z członkiem rodziny chorym na anoreksję/bulimię, chorym na schizofrenię.

Zakres nauczania wymienionych w punktach 3,4 i 5 podejść jest zgodny z aneksem do założeń organizacyjno-programowych Programu Kształcenia Podyplomowego w Zakresie Kwalifikowanej Psychoterapii . Pozostałe godziny teorii poniżej w punktach B i C, po 19 godzin na każde z podejść uzupełniających)

Razem w części A: 164 godziny.

B. Podstawy diagnozy wskazań i przeciwwskazań do psychoterapii oraz zastosowanie psychoterapii wobec różnych grup pacjentów.

1/ Diagnoza do psychoterapii - 8 godzin
2/ Psychoterapia w leczeniu pacjentów z zaburzeniami nerwicowymi i osobowości - 20 godzin (12 godzin w podejściu psychodynamicznym, 8 godzin w pozostałych podejściach)
3/ Psychoterapia w leczeniu pacjentów z zaburzeniami odżywiania - 10 godzin (6 godzin w podejściu psychodynamicznym, 4 godziny w pozostałych)
4/ Psychoterapia w leczeniu pacjentów ze schizofrenią - 10 godzin (4 godziny w podejściu psychodynamicznym, 6 godzin w pozostałych)
5/ Psychoterapia w leczeniu pacjentów depresyjnych - 10 godzin (4 godziny w podejściu psychodynamicznym, 4 godziny w pozostałych)
6/ Psychoterapia w leczeniu pacjentów z zaburzeniami psychosomatycznymi - 10 godzin (4 godziny w podejściu psychodynamicznym, 6 godzin w pozostałych)
7/ Psychoterapia w leczeniu pacjentów uzależnionych - 10 godzin
8/ Psychoterapia w leczeniu dzieci i młodzieży - 20 godzin (10 godzin w podejściu psychodynamicznym, 10 godzin w pozostałych)

Razem w części B: 98 godzin (z czego 40 godzin w podejściu psychodynamicznym)

C: Specyfika poszczególnych form psychoterapii i jej przebiegu w różnych warunkach organizacyjnych.

1/ Psychoterapia indywidualna - 8 godzin (z czego 5 godzin w podejściu psychodynamicznym, a 3 w pozostałych)
2/ Psychoterapia grupowa i rodzinna - 12 godzin (z czego 6 godzin w podejściu psychodynamicznym, a 6 w pozostałych)
3/ Hipnoza - 4 godziny
4/ Specyfika psychoterapii w warunkach stacjonarnych i ambulatoryjnych oraz w zależności od czasu i intensywności jej trwania - 6 godzin

Razem w części C: 30 godzin. (z czego 11 godzin w podejściu psychodynamicznym)

D: Zagadnienia etyczne związane ze stosowaniem psychoterapii - 15 godzin.

E: Czynniki socjokulturowe w psychoterapii - 15 godzin

F: Uzupełniające elementy wiedzy odrębne dla przedstawicieli różnych zawodów biorących udział w szkoleniu

1/ Psychopatologia (dla osób nie będących lekarzami) - 20 godzin
2/ Podstawy wiedzy psychologicznej (dla osób nie będących psychologami) - 40 godzin.
3/ Podstawy wiedzy medycznej i farmakoterapii (dla osób nie będących lekarzami) - 40 godzin

Razem w części F: 100 godzin dla osób nie będących ani lekarzami, ani psychologami, 60 godzin dla psychologów i 40 godzin dla lekarzy.

Razem w module I nie mniej niż 362 godziny.

II moduł to szkolenie w umiejętnościach praktycznych złożone z następujących części:

A: Szkolenie w umiejętnościach prowadzenia psychoterapii w podejściu psychodynamicznym - 65 godzin

1/ Szkolenie w umiejętnościach prowadzenia psychoterapii indywidualnej w podejściu psychodynamicznym
- kontrakt terapeutyczny i sposoby jego zawierania,
- cechy relacji terapeutycznej, jej tworzenie i dynamika, specyfika roli terapeuty i pacjenta,
- rozwiązywanie relacji terapeutycznej
- rozumienie dialogu terapeutycznego
- interwencje terapeutyczne, praktyczne ćwiczenia w stosowaniu klaryfikacji, konfrontacji, sugestii i interpretacji, interwencje jako pobudzenia pacjenta, interwencje terapeuty a etap procesu terapeutycznego
- sposoby pracy z oporem
- praca nad przeniesieniem oraz wykorzystanie zjawisk przeciwprzeniesieniowych w terapii
- wgląd i przepracowanie.
2/ Szkolenie w umiejętnościach prowadzenia psychoterapii grupowej w podejściu psychodynamicznym.
- umiejętności diagnozy i rozpoznawania zjawisk związanych z dynamiką grupy
- tworzenie grupy terapeutycznej
- specyfika grup otwartych i zamkniętych
- praca z oporem w grupie
- współpraca pomiędzy terapeutami prowadzącymi grupę
- specyfika uzyskiwania wglądu w grupie terapeutycznej
- przepracowanie w grupie terapeutycznej
- zjawiska przeniesieniowe i przeciwprzeniesieniowe w grupie terapeutycznej
- używanie różnych technik pracy w grupie

B: Szkolenie w umiejętnościach praktycznych prowadzenia psychoterapii w podejściu psychodramatycznym - 54 godziny

W tej części będą trzy tzw. seminaria praktyczne z psychodramy - każde z nich w wymiarze 18-tu godzin
1/ Psychodrama w pracy z traumą
2/ Scena psychodramatyczna - ćwiczenia w stosowaniu różnorodnych cząstkowych technik pracy psychodramatycznej.
3/ Techniki socjometryczne w pracy z grupą.

C: Szkolenie w umiejętnościach praktycznych prowadzenia psychoterapii w podejściu poznawczo-behawioralnym - 30 godzin

D: Szkolenie w umiejętnościach praktycznych prowadzenia psychoterapii w podejściu systemowym. - 30 godzin

E: Szkolenie w umiejętnościach praktycznych prowadzenia psychoterapii w podejściu humanistyczno-egzystencjalnym - 15 godzin

F: Szkolenie w umiejętnościach praktycznych związanych z zastosowaniem hipnozy - 12 godzin

G: Szkolenie w umiejętnościach praktycznych związanych z integracją ró�źnych podejść i technik pracy terapeutycznej w pracy z konkretnymi pacjentami - 32 godziny

Razem w module II szkolenia: 238 godzin.

III moduł szkolenia to własne doświadczenia terapeutyczne.
Na moduł ten składają się:

A: Grupa psychodramatyczna mająca charakter terapii własnej - 240 godzin

(ta ilość godzin w połączeniu z 54 - ma godzinami zajęć teoretycznych z modułu I cz.A2/ oraz z 54-ma godzinami zajęć praktycznych z modułu II cz.B jest jednocześnie szkoleniem pierwszego stopnia z psychodramy dającym certyfikat asystenta psychodramy Psychodrama Institute fur Europa - PIfE )

B: Uczestnictwo w grupie Balinta - 30 godzin

Razem daje to 270 godzin doświadczeń własnych.

W indywidualnych przypadkach superwizor może zalecić osobie szkolącej się uzupełnienie tych doświadczeń własnych psychoterapią indywidualną.

IV moduł szkolenia stanowi superwizja.

A: Superwizja grupowa w wymiarze co najmniej 80 godzin w grupie liczącej max. 10 osób.

B: Superwizja indywidualna w wymiarze co najmniej 50 godzin

Razem w programie przewidzianych jest co najmniej 130 godzin superwizji
W indywidualnych przypadkach superwizor może zalecić osobie szkolącej się odbycie większej ilości superwizji.


V moduł szkolenia to staż w ośrodku psychoterapeutycznym atestowanym przez SNP STR PTP. Minimalny okres stażu to 3 miesiące czyli 360 godzin łącznie. Staż powinien odbywać się w ośrodku leczącym inne zaburzenia niż w miejscu zatrudnienia osoby szkolonej. Może być dzielony ale na okresy nie krótsze niż jeden miesiąc.

Po każdym bloku tematycznym przewidziane są kolokwia sprawdzające wiedzę i umiejętności praktyczne osób szkolących się.

W sumie kurs obejmuje nie mniej niż 1360 godzin szkolenia.
Będą one rozłożone równomiernie na cztery lata, tak więc w każdym roku szkoleniowym jest przewidzianych około 240 godzin. Zajęcia teoretyczne będą przeplatane zajęciami o charakterze praktycznym, oraz doświadczeniami własnymi i superwizją. Superwizja wprowadzona jest do programu począwszy od drugiego roku szkolenia.



Dodatkowe informacje:
W rozbiciu na poszczególne podejścia kurs zawiera następujące ilości teorii i praktyki.
Podejście psychodynamiczne - 101 godzin teorii i 65 godzin umiejętności praktycznych (razem 166 godzin)
Podejście psychodramatyczne - 54 godziny teorii oraz 54 godziny szkolenia w umiejętnościach praktycznych (razem 108 godzin)
Podejście poznawczo-behawioralne - 39 godzin teorii i 30 godzin szkolenia w umiejętnościach praktycznych (razem 69 godzin)
Podejście systemowe - 39 godzin teorii i 30 godzin szkolenia w umiejętnościach praktycznych (razem: 69 godzin)
Podejście humanistyczno - egzystencjalne - 39 godzin teorii i 15 godzin szkolenia w umiejętnościach praktycznych (razem: 54 godziny)


Powyższe zestawienie nie obejmuje dodatkowych 32 godzin przeznaczonych na zagadnienie integracji różnych podejść terapeutycznych w praktyce terapii.